Q&A - najczęściej zadawane pytania w trakcie procesu kreatywnego
Dzisiaj małe podsumowanie najczęściej pojawiających się pytań w trakcie pracy metodą design thinking. Liczymy, że nasze porady pomogą Ci lepiej zrozumieć cały proces i być jeszcze lepszym moderatorem_ką. Jeśli jakiś temat szczególnie Cię zainteresował i w związku z tym masz jakieś pytania, śmiało zadaj je na naszym profilu. Przygotowaliśmy specjalny post z możliwością zadawania pytań: wejdź na nasz profil.
Czytaj dalej, a poznasz odpowiedzi na takie pytania:
Ile trwa cały proces?
Czy jest element, który można skrócić?
Jak rozplanować w czasie proces?
Jak sobie poradzić z mocno dominująca osobą w zespole?
Ile trwa cały proces?
Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ długość całego procesu zależy od wielu czynników tj. wielkość zespołu, liczba zrealizowanych wywiadów, itd.
Na pewno całego procesu nie jesteśmy w stanie zamknąć w ciągu jednego dnia. Średnio, cały proces trwa od 3 do 4 tygodni (gdzie w każdym tygodniu odbywa się 1 spotkanie warsztatowe w ramach procesu). Jednak pamiętaj, że nie jest to kilka tygodni ciągłej pracy :) W tych kilku tygodniach zawarty jest czas na realizację badań, czy czas na dojrzewania pomysłów. Nasze doświadczenia podpowiadają, że na proces należy przeznaczyć od 15 do 20 godzin pracy zespołowej.
Ile osób należy włączyć w wywiad?
Na pewno nie potrzeba dziesiątek, czy setek rozmów ;) To nie ankieta! Liczba wywiadów między 6 a 12 jest w stanie dać Wam konkretną wiedzę na temat odbiorców (w badaniach nad user experience mówi się, że 6 rozmów pozwala zmapować ok. 90% kwestii problemowych związanych z danym wyzwaniem). Pracując z zespołami często spotykamy się ze zdziwieniem, gdyż ta liczba wydaje się podejrzanie mała. Jesteśmy raczej przyzwyczajeni do tego, że próby badawcze powinny liczyć przynajmniej kilkadziesiąt osób. W przypadku wywiadów pogłębionych tak duże próby nie są konieczne.
Kilka wywiadów pogłębionych powie Ci więcej o odbiorcach niż obszerna ankieta wypełniona przez kilkadziesiąt osób.
Po więcej informacji nt. wywiadów pogłębionych odsyłamy do naszego artykułu: Wywiad pogłębiony - poznaj swoich odbiorców.
Czy da się ograniczyć etap empatii?
Szacuje się, że etap empatii (pierwszy etap metody design thinking) pochłania 50-60% całego procesu. To pokazuje, jak ważny jest ten etap i nie należy go skracać. To właśnie tutaj otwieramy się na odbiorcę - ustalamy problem nad jakim chcemy pracować, mapujemy świat wyzwania, tworzymy scenariusz i realizujemy badania.
Tak naprawdę, to na ile sumiennie się do niego przyłożymy, będzie przekładać się na jakość dalszej pracy. Pamiętaj: etap empatii ma nas zainspirować do dalszej pracy i dać przestrzeń do poznania odbiorcy. Ma też zwiększyć prawdopodobieństwo, że w fazie ideacji wypracujemy bardziej twórcze (niż odtwórcze) rozwiązania!
Chcesz być na bieżąco z artykułami oraz wydarzeniami, które realizujemy? Zaobserwuj profil “Kultur Lab” na Facebooku.
Czy jest element, który można skrócić?
Cały proces można spróbować skrócić na kilka sposobów. Pierwszym jest zredukowanie liczby wywiadów (trzeba tu jednak uważać, by nie ograniczyć ich liczby nadmiernie) lub zamiana ich na wywiady grupowe (te są trudniejsze w rekrutacji i w moderacji, ale wystarczy 1 spotkanie i poznajemy opinie nawet 6-10 odbiorców). Czasami można całkiem zrezygnować z wywiadów, ale trzeba to robić z rozwagą. Ma to sens, gdy bardzo dobrze znamy grupę docelową i bez spotykania się z jej przedstawicielami możemy zmapować dużą część problemów, z którą się ona spotyka. Warto jednak wówczas mocniej zweryfikować nasze finalne pomysły na etapie prototypowania i testowania. Inny sposób, to ograniczenie się do procesu nastawionego wyłącznie na wygenerowania jak największej liczby pomysłów. Rezygnujemy wówczas z etapu empatii oraz definicji i nastawiamy się wyłącznie na stymulowanie twórczości w oparciu o zastany stan wiedzy. Jest to ryzykowny zabieg - nie zdobywamy wówczas wiedzy o realnych praktykach, potrzebach odbiorców. Na taki zabieg można się zdecydować, jeśli robiliśmy badania jakiś czas temu i nie chcemy ich powtarzać. Odradzamy takie podejście w sytuacji, gdy nigdy nie robiliśmy badań i w dodatku mało wiemy o naszej grupie docelowej.
A co jeśli odbiorcy mają dziwne pomysły/ oczekiwania, które zgłaszają podczas rozmów?
Szalone, abstrakcyjne pomysły odbiorców, pojawiające się podczas wywiadu lub warsztatów ko-kreacyjnych? To się czasem zdarza i nie ma w tym nic złego. Pamiętaj jednak, że wywiad to narzędzie, podczas którego masz za zadanie przede wszystkim poznać realne praktyki Twojego rozmówcy_czyni. W wywiadzie zdecydowanie nie chodzi o to, żeby rozmówca_czyni wskazał_a Ci konkretne, gotowe rozwiązania, które Wy następnie wdrożycie w swojej instytucji. Wymyślenie tych rozwiązań to Twoje zadanie. W końcu to Ty jesteś ekspertem_ką od projektowania oferty instytucji kultury. Odbiorca ma być dla Ciebie jedynie inspiracją. Jeśli z jego ust padnie jakieś szalone / dziwne oczekiwanie, to zawsze warto się zastanowić "dlaczego on_a tego oczekuje? jakaś głębsza potrzeba stoi za tym oczekiwaniem?". Gdy znajdziesz odpowiedź na to pytanie, to łatwiej będzie Ci wymyślić rozwiązania, które odpowiedzą na to konkretne oczekiwanie, ale - jednocześnie - nie będą to rozwiązania oderwane od rzeczywistości (np. finansowych możliwości Twojej instytucji).
Jak rozplanować w czasie proces? Czy macie rady jak go zaplanować z głową?
Podczas planowania procesu weź pod uwagę dyspozycyjność Twojego zespołu. Na podstawie naszej pracy możemy zaprezentować Ci przykładowy harmonogram prac, który przyjęliśmy w trakcie pracy z instytucjami kultury biorącymi udział w “Kultur Lab”:
I spotkanie
Ustalenie problemu (mapowanie świata problemu odbiorcy) - 3h
Opracowanie scenariusza - 2h
Stworzenie listy osób, z którymi możemy porozmawiać - 1h
[2-3 tygodnie przerwy na realizację wywiadów. W tym czasie każdy z zespołu umawia się na wywiad i go realizuje. Następnie przygotowuje notatkę z wywiadu]
II spotkanie
Omówienie wniosków z wywiadów i wyciągnięcie kluczowych insightów - 4-5h
Definiowanie wyzwania (“Jak moglibyśmy…”) - 1h
III spotkanie
Burza mózgów - 40-60 minut
Analiza pomysłów - 1,5h
Wybór pomysłów i stworzenie karty pomysłu - 1h
Dalsze kroki już zależą od Was. Możecie zebrać opisane pomysły i zaprezentować dyrekcji. Lub dać sobie więcej czasu i stworzenie rekomendacji działań na najbliższy kwartał, rok.
Czy ta metoda sprawdzi się przy każdym wyzwaniu?
Nie oszukujmy się, DT nie jest magicznym lekarstwem na wszystkie bolączki Twojej instytucji. Kiedy nie sprawdzi się DT?
Kiedy potrzebujemy szybkich rozwiązań.
Kiedy problem jest dość prosty i wymaga tylko kilku działań, by został rozwiązany (np. zmiana serwera strony internetowej).
Czy proces Design Thinking i model Double Diamond to jest to samo?
Design thinking to cała metodologia, natomiast model Double Diamond to model pracy przedstawiony w graficzny sposób.
W zespole jest jedna mocno dominująca osoba. Jak sobie z nią poradzić?
Mocno dominująca osoba w zespole to zmora początkującego moderatora. Chcesz, by każdy miał jednakowy wkład w pracę, ale różnica charakterów członków zespołu znacząco zaburza tę pracę. Mamy na to kilka rad:
Ustal zasady - zespołowo spiszcie zasady pracy w tym, to że nie przekrzykujemy się, pozwalamy innym dokończyć myśl, nie przerywamy. Zasady umieść w widocznym miejscu, by towarzyszyły Wam w trakcie procesu.
Rozmowa - z osobą o mocnym charakterze czasami wystarczy porozmawiać. Nie rób tego na rozum, by osoba nie czuła się atakowana.
Jeśli rozmowa nie pomaga, to zostają Ci techniki pracy, których DT oferuje całkiem sporo. Jeśli w trakcie burzy mózgów zauważysz, że dwie osoby ciągle siedzą cicho bo nie mogą przebić się przez głośne osoby, to spróbuj na kilkanaście minut zmienić technikę pracy. Poproś, by każdy przez 5 minut pracował w ciszy i zapisał pomysły, które przychodzą mu do głowy. Po tym czasie zrób rundę, w której każdy przeczyta swoje pomysły i umieści je w
Czy DT mogą używać małe instytucje?
DT jest stosowane na całym świecie, zarówno przez światowych gigantów, jak i małe organizacje liczące kilku członków. Uniwersalność metody sprawia, że sprawdzi się ona w praktycznie każdym środowisku. Jeśli jesteś małą instytucją i masz zmotywowany zespół, jesteście otwarci na poznanie odbiorców i szukacie nowych pomysłów na działania, to jak najbardziej rekomendujemy wypróbowania metody DT ;)
Brakuje pytania, na które chcesz poznać odpowiedź? Zadaj je w komentarzu pod specjalnym postem lub napisz do nas na kontakt@warsztat.org.pl.